Բժշկի մասին
Ս. Ս. Յուդին
Բժիշկը կարող է տիրապետել հզոր ճանաչողական տաղանդի, որսալ իր նշանակության ամենանուրբ դետալները, և ողջը կմնան անպտուղ, եթե նա չունի հիվանդի հոգին գրավելու ու ենթարկեցնելու ընդունակություն:
Վ.Վ. Վերեսարև
.................................................................................................................................................................................
Հավատը բժշկի հանդեպ ամենաթանկարժեք դեղամիջոցն է:
Բ.Է. Վոտչա
.................................................................................................................................................................................
Բժիշկը պետք է ունենա արծվի հայացք, աղջկա ձեռքեր, օձի իմաստություն և առյուծի սիրտ:
Ավիցենա (Աբու-Ալի Իբն Սինա)
.................................................................................................................................................................................
Հետազոտելով հիվանդին` հիշի'ր, որ այդ ընթացքում հիվանդն էլ հետազոտում է քեզ:
Մ.Յա. Մուդրով
.................................................................................................................................................................................
Բժի'շկ, բուժի'ր ոչ թե հիվանդությունը, այլ` հիվանդին:
Անհայտ հեղինակ
.................................................................................................................................................................................
Բժիշկը սխալվելու իրավունք չունի, քանի որ դրանից է կախված հիվանդի առողջությունն ու կյանքը:
Վ.Յ. Դալինևսկի
.................................................................................................................................................................................
Ով լավ ախտորոշում է, նա լավ բուժում է:
Անհայտ հեղինակ
.................................................................................................................................................................................
Բարեխիղճ բժիշկը` մինչև հիվանդին բուժում նշանակելը, պետք է իմանա ոչ միայն հիվանդությունը, այլև առողջ ժամանակ նրա սովորություններն ու մարմնի առանձնահատկությունները:
Մարկ Տուլիում
.................................................................................................................................................................................
Մարդն իրավունք չունի լինելու վատ բժիշկ, չէ՞ որ բժշկին է վստահվում ամենաթանկը` կյանքն ու առողջությունը:
Մաքսիմ Պյոտրի Կոնչալովսկի
.................................................................................................................................................................................
Բժշկի աշխատանքը, իրավամբ, ամենաարտադրողն է. կանխարգելելով կամ վերադարձնելով առողջությունը, բժիշկը վերականգնում է հասարակության բոլոր այն ուժերը, որոնք կկորսվեին առանց նրա հոգածության:
Մաքսիմ Կոնչալովսկի
.................................................................................................................................................................................
Մարդիկ, որոնք զբաղված են այլ մարդկանց առողջության վերականգնմամբ` ցուցաբերելով զարմանահրաշ վարպետություն ու մարդկայնություն, վեր են կանգնած երկրի վրա բոլոր մեծություններից:
Վոլտեր
.................................................................................................................................................................................
Ոչինչ նախապես հնարավոր չէ իմանալ: Մահացու հիվանդ մարդը կարող է կրել առողջի մահը: Կյանքը շատ արտասովոր բան է… Միշտ էլ դժվար է հավատալ` արտաքին տեսքից անվնաս թվացող հիվանդությունը կարող է լինել վտանգավոր: Բժիշկը միշտ պիտի հուսա, այդպիսին է նրա մասնագիտությունը:
Է.Մ. Ռեմարկ
.................................................................................................................................................................................
Բժիշկը փիլիսոփա է. չէ՞ որ չկա մեծ տարբերություն իմաստնության և բժշկության միջև:
Հիպոկրատ
.................................................................................................................................................................................
Բժիշկ և մանկավարժ. երկու զբաղմունք, որոնց համար սերը դեպի մարդիկ պարտադիր հատկություն է:
Ն.Մ. Ամոսով
.................................................................................................................................................................................
Սովորել` դառնալու բժիշկ. կոչվում է սովորել` լինելու մարդ: Բժշկի համար բժշկությունը, իրավամբ, ավելին է, քան մասնագիտությունը. այն ապրելակերպ է:
Ա.Ֆ. Բիլիբին
.................................................................................................................................................................................
Այսօր բժիշկը ոչ միայն որակավորված մասնագետ է, նա պայքարող ճակատային զինվոր է` հանուն առողջության, երկարակեցության, ստեղծագործող լի կյանքի, հանուն խաղաղության: Նրան, իրավամբ, կարելի է համարել ժամանակակից կյանքի առաջնորդներից:
Բ.Գ. Պետրովսկի
.................................................................................................................................................................................
Բժիշկները հաճախ մոռանում են, որ պետք է հատուկ նշանակություն տալ ուղեղի ենթագիտակցական համակարգին, ասել կուզե` երկրորդային ազդանշանային համակարգով ազդող խոսքային թերապիային:
Ա.Գ. Իվանով-Սմոլենսկի
.................................................................................................................................................................................
Իհարկե', պետք է ձգտել բժշկության տեխնիկական առաջընթացին, բայց այնպես, որ չմոլորեցնել բժշկի թանկարժեք որակը` սրտակցությունը, սերը դեպի մարդիկ, մարդկայնությունը: Չնայած տեխնիկական զինվածությանը, բժշկությունը չի դադարում լինել բժշկական անհատականություն:
Ա.Ֆ. Բիլիբին
.................................................................................................................................................................................
Ով ոտք է դնում բժշկի ուղին, պիտի լինի բարձր բարոյա-էթիկական մարդկային որակ: Երիտասարդ բժիշկը ստիպված է լինում կյանքում երկու հիմնական քննություն բռնել. հաջողության փորձություն և անհաջողության փորձություն: Առաջինը վտանգվում է ինքնամեծարմամբ, երկրորդը` հոգու պարտությամբ: Այդ փորձությունների հանդեպ կայունությունը կախված է բժշկի անհատականությունից, համոզմունքներից, մտավոր և բարոյական սկզբունքներից: Չէ՞ որ կարևոր է ոչ միայն ինքնաճանաչումն ու հիվանդության բուժումը, այլև հիվանդի հոգեկան աշխարհ ներթափանցելու կարողությունը: Հենց դրանում է արտահայտվում բժշկի իսկական հումանիզմը:
Ի.Ա. Կասիրսկի
.................................................................................................................................................................................
Հիվանդի հանդեպ բժշկի վերաբերմունքում արգելվում է. հակակրանքը, դյուրագրգռությունը, անհամբերությունը, մոռացկոտությունը:
Ա.Վ. Գուլյաև
.................................................................................................................................................................................
Մարդն իրավունք ունի լինել վատ նկարիչ կամ վատ հյուսն, բայց իրավունք չունի լինել վատ բժիշկ:
Վ.Յ. Դանիլևսկի
.................................................................................................................................................................................
Լավ բժիշկը միշտ հետազոտող է, եթե ոչ լաբորատորիայում, ապա հիվանդի անկողնու մոտ:
Վ.Ա. Մանասեին
.................................................................................................................................................................................
Վատն է այն բժիշկը, որի մոտ հիվանդն այցելելուց հետո շարունակում է վատ զգալ:
Գ.Ա. Զախարին
.................................................................................................................................................................................
Բժշկին անթույլատրելի է արտահայտելու իր տարակուսանքները հիվանդության բարեհաջող ելքի մասին: Նա պետք է խնայի հիվանդին և շրջապատողներին, որոնցից երբեմն ստիպված ես թաքցնել իսկությունը` ի շահ հիվանդի:
Ս.Պ. Բոտկին
.................................................................................................................................................................................
Նա, ով ընտրել է բժշկի աշխատանքը, պետք է երդում տա, որ ազնիվ կծառայի իր ժողովրդին:
Ն.Ի. Պիրոգով
.................................................................................................................................................................................
Բժիշկ դառնալու համար պետք է լինել անշահախնդիր մարդ:
Դ.Ս. Սամոյլևիչ
.................................................................................................................................................................................
Պետք չէ լինել միջակ բժիշկ: Ավելի լավ է չլինել բժիշկ, քան լինել վատ բժիշկ:
Մ.Յ. Մուդրով
.................................................................................................................................................................................
Սերը դեպի բժշկման արվեստը` դա հենց սերն է մարդկության հանդեպ:
Հիպոկրատ
.................................................................................................................................................................................
Լավ բժիշկը պետք է փիլիսոփա լինի:
Գալեն
.................................................................................................................................................................................
Բժիշկը պետք է պահպանի ձեռքերը` մաքուր, իսկ խիղճը` անբիծ:
Հիպոկրատ
.................................................................................................................................................................................
Սկսնակ բժիշկը դուրս է գրում քսանական դեղամիջոց ամեն հիվանդության դեմ, փորձառու բժիշկը` մեկ դեղամիջոց քսան հիվանդության դեմ:
Ուիլյամ Օսլեր
.................................................................................................................................................................................
Բժիշկը տեսնում է մարդուն իր ողջ թուլությամբ, իրավաբանը` իր ողջ սրիկայությամբ, թեոլոգը` իր ամբողջ հիմարություններով:
Արթուր Շոպենհաուեր
.................................................................................................................................................................................
Բժշկից և մանկավարժից պահանջում են հրաշք, իսկ եթե նա կայանում է` ոչ-ոք չի զարմանում:
Մարիա Էբներ-Էշենբախ
.................................................................................................................................................................................
Ես չեմ բուժում, ես օգնում եմ հիվանդին` բուժվելու:
Ս. Կոլպակով
.................................................................................................................................................................................
Բավարար չէ լինել բժիշկ, պետք է նաև օգնել իմանալ:
Բ. Բրեխտ
.................................................................................................................................................................................
Տաղանդավոր բժիշկները մարդու անատոմիայի ճշգրիտ իմացությանը տալիս են բացառիկ կարևորություն:
Արիստոտել
Բժշկի առաջին պարտականությունն է` չվնասել սեփական ձեռքերով, չխանգարել բնության բնական բուժիչ ազդեցությանը:
Գալեն
.................................................................................................................................................................................
Ըստ երևույթին, բժշկի ողջ հրաշքը կայանում է հիվանդի հանդեպ ուշադրության ուժի մեջ: Այդ ուժով պոետները մարմնավորում են բնությունը, իսկ բժիշկները հիվանդներին բարձրացնում են անկողնուց:
Միքայել Պրիշվին
.................................................................................................................................................................................
Հնարավոր չէ բուժել մարմինը` չբուժելով հոգին:
Սոկրատես
.................................................................................................................................................................................
Ոչինչ անյպես չի բուժում մեզ, ինչպես բժշկական գաղտնիքը:
Լեոնիդ. Սուխորուկով
.................................................................................................................................................................................
Բժշկի կոչումը դա կյանքից սովորելու և անընդհատ կատարելագործվելու կամքն է:
Իպոլիտ Դավիդովսկի
.................................................................................................................................................................................
Բժշկի ներկայությամբ ամեն ինչ թույլատրելի է:
Անհայտ հեղինակ
.................................................................................................................................................................................
Բժիշկը բնության օգնականն է:
Գալեն
.................................................................................................................................................................................
Ոչ մի մասնագիտություն այդքան հոգեկան ապրումներ չի տանում, որքան բժշկությունը:
Անտոն Պավելի Չեխով
.................................................................................................................................................................................
Երբ բժիշկը չի կարող օգուտ տալ, թող չվնասի:
Հիպոկրատ
.................................................................................................................................................................................
Ոչ միշտ է հիվանդի բուժումը բժշկի իշխանության տակ:
Օվիդիում (Պուբլիում Օվիդիում Նազոն)
.................................................................................................................................................................................
Հիվանդին …. Պետք է լինի բժշկի սրտի և իմացության հիմնական շարժիչը:
Տադեուշ Կելանովսկի
.................................................................................................................................................................................
Լավ բժշկին, ինչպես լավ կապիտանին, իրավամբ ճանաչում ես փոթորիկի ժամանակ, վտանգի րոպեներին: Իսկական բժիշկը նա է, ով մտածմունքների ու կասկածների պահին չի կորցնում զսպվածությունը և կարողանում է ազդել հիվանդի ու նրան շրջապատող մարդկանց վրա …
Վլադիսլավ Բեգանսկի
.................................................................................................................................................................................
Բժշկի դեմքի ուրախ արտահայտությունը հիվանդի առողջացման սկիզբն է:
Ֆերնանդո դե Ռոխաս
.................................................................................................................................................................................
Եթե բժշկի հետ զրուցելուց հետո հիվանդը չի թեթևանում, ուրեմն նա բժիշկ չէ:
Վլադիմիր Բեխտերև
.................................................................................................................................................................................
Բժշկության մեջ հիմնական դեղամիջոցը ինքը` բժիշկն է:
Անատոլի Կեմպինսկի
.................................................................................................................................................................................
Ինչքան լավն է բժիշկը, այնքան շատ գիտի անօգտակար դեղամիջոցների մասին:
Բենջիամին Ֆրանկլին
.................................................................................................................................................................................
Լավատեսական կեղծիքն այն աստիճան է անհրաժեշտ բժշկության մեջ, որ բժիշկը, որը չի կարող անկեղծորեն ստել, ընտրել է ոչ այն մասնագիտությունը:
Ջորջ Բեռնարդ Շոու
.................................................................................................................................................................................
Եթե ես բժիշկ եմ, ուրմեն ինձ պետք են հիվանդներ ու հիվանդանոց:
Անտոն Չեխով
.................................................................................................................................................................................
Արագ, անվտանգ ու հաճելի (պետք է բուժի բժիշկը):
Ցելս Ավլ Կոռնելի
.................................................................................................................................................................................
Կյանքը կարճ է, արվեստի ճանապարհը` երկար, հարմար պահը` կարճատև, փորձը` խաբուսիկ, եզրահանգումը` դժվար: Դրա համար ոչ միայն ինքը` բժիշկը, պետք է օգտագործի այն ամենը, ինչ անհրաժեշտ է, այլև հիվանդը, նրան շրջապատողները, և ողջ արտաքին իրավիճակը պիտի նպաստի բժշկին` իր գործունեության մեջ:
Հիպոկրատ
.................................................................................................................................................................................
Լավ բժշկի դեղատոմսը ոչ թէ դեղատանն է, այլ նրա սեփական գլխում:
Վասիլի Կլյուչևսկի
.................................................................................................................................................................................
Հիվանդության բացահայտումն արտաքին տեսքից` աստծո տված է, պուլսով հետազոտելը` արվեստ:
Պյան Չիաո
.................................................................................................................................................................................
Վտանգավոր պահերը, որպես օրենք, հանկարծակի են: Նույնիսկ ամենամեծ փորձը ոչ միշտ կարող է հուշել` ինչպես վարվել, երբ չկա մտածելու ժամանակ: Հաջողության աստվածն է` հոգով ուժեղ լինելը, հնարամտությունն ու վճռականությունը:
Մ. Կամինսկի
.................................................................................................................................................................................
Թող վիրաբույժն առաջին հերթին գործի խելքով ու աչքերով, հետո միայն` զինված ձեռքերով:
Անհայտ հեղինակ
.................................................................................................................................................................................
Արա հիվանդի հետ միայն այն, ինչ կանեյիր նման դեպքում քեզ կամ քո մերձավորին:
Ն.Ն. Պետրով
.................................................................................................................................................................................
Վարվիր հիվանդի հետ այնպես, ինչպես կուզենայիր, որ վարվեին քեզ հետ` հիվանդ պահերին:
Հիպոկրատ
.................................................................................................................................................................................
Ինչ տուն էլ մտնեմ, կմտնեմ միայն հօգուտ հիվանդի:
Հիպոկրատ
.................................................................................................................................................................................
Եթե մենք մեր հանդեպ լինենք պահանջկոտ, ապա ոչ միայն հաջողությունները, այլև սխալները կդառնան գիտելիքների աղբյուր:
Հիպոկրատ
.................................................................................................................................................................................
Լավացրու հոգիները գիտություններով, որպեսզի առաջ շարժվես:
Աբու Ալի Իբն Սինա
.................................................................................................................................................................................
Լուսավորելով ուրիշներին` վառվում եմ ինքս:
Ն. Վան-Տուլպ
.................................................................................................................................................................................
Չպետք է բուժել հիվանդությունը, այլ պետք է բուժել հիվանդին, նրա ընդհանուր համակարգը, նրա օրգանիզմը, նրա ուժերը:
Մ.Յա. Մուդրով
.................................................................................................................................................................................
Լինել երջանիկ ուրիշի երջանկությամբ. ահա յուրաքանչյուրի իսկական երջանկությունը կյանքում, ով իրեն նվիրաբերում է բժշկագիտությանը:
Ն.Ի. Պիրագով
.................................................................................................................................................................................
Հետևել հիվանդ մարդու մտքերին` հեշտ արվեստ չէ, այն հնարավոր չէ սովորել, եթե «չմարզվես» վաղ տարիներից:
Ն. Ի. Պիրագով
.................................................................................................................................................................................
Հաղթել ինքդ քո հանդեպ հավատին` բավարար չէ մեկ անգամ, ստիպված ես անընդհատ պայքարել նրա համար, անընդմեջ հետևել հիվանդի և նրա շրջապատի հոգեկան իրավիճակին:
Վ. . Վերեսաև
.................................................................................................................................................................................
Աշխատել պետք է անընդմեջ, բժիշկը պետք է մշտապես կատարելագործվի:
Ա. Ա. Կիսել