Երկրաբանություն

Գիտության զարգացմանը զուգընթաց' մայր գիտությունից սերվել են քարագիտությունը, երկրատեկտոնիկան, հնէաբանությունը, շերտագրությունը, հանքաբանությունը, երկրաքիմիան, երկրաֆիզիկան և այլն: Երկրաբանական գիտության զարգացման գործում իրենց ավանդն են ներդրել Ա. Վեռները, Ու. Սմիթը, Ն. Բոուեն, Հ. Հեսը, Հ. Աբիխը, Կ. Պաֆենհոլցը, Ի. Շչուկինը և այլք:

ՀՀ-ում երկրաբանական առաջին ուսումնասիրությունները սկսվել են XIX դարի սկզբից, իսկ ավելի մանրամասն և խոր հետազոտություններ կատարվեցին 1945 թ-ից հետո (Դ. Ղամբարյան, Տ. Ջրբաշյան, Ա. Գաբրիելյան, Ա. Ասլանյան, Ս. Բալյան, Կ. Կարապետյան և այլք:)

 

Երկրաբանները կատարում են ապարների ֆիզիկաքիմիական հետազոտություն և հանքաբանողական աշխատանքներ:

Երկարատև աշխատանքների արդյունքում երկրաբանները պարզել են, որ Երկրագնդի տարիքը 4,6 մլրդ տարի է, քարոլորտում ամենից հին ապարների բացարձակ տարիքը՝ 3,5 մլրդ տարի: Նրանք բացահայտել են նաև աշխարհի տարբեր մասերում տեղի ունեցած երկրաբանական երեվույթների ժամանակն ու հաջորդականությունը: Մեր մոլորակի երկրաբանական զարգացումն սկսվել է դեռևս արխեյան դարաշրջանի սկզբից՝ ավելի քան 4,5 մլրդ տարի առաջ:

Այս դարաշրջանում են ձևավորվել բյուրեղային ապարներն ու համաշխարհային օվկիանոսը: Արխեյի ժամանակաշրջանի ամենակարևոր իրադարձությունն օրգանական նյութի սինթեզն է: Կյանքն սկսվում է արխեյից: Նրան հաջորդում են պրոտերոզոյան, պալեոզոյան, մեզոզոյան, կայնոզոյան դարաշրջանները: Երկրաբանական երևույթների հաջորդականությունը հստակ արտահայտվում է Երկրաբանական ժամանակագրության աղյուսակում: Ակներև է, որ երկրակեղևի ձևավորման սկզբից մինչև մեր օրերն ընկած վիթխարի ժամանակահատվածում երկրակեղևն անընդհատ ենթարկվել է փոփոխությունների, և զարգացման նման շարժընթացը կշարունակվի նաև ապագայում: